Wat doen jouw paarden ’s nachts? Slapen? Wist je dat een paard maar 10 minuten liggend hoeft te slapen per nacht? En dat ze meer dan 16 uur per dag bezig zijn met eten? De rest van de tijd spelen ze, zijn ze op zoek naar (meer) eten of staan ze te dutten. Eten zoeken doen ze in de natuur ook al bewegend.
Een paard heeft dus ook in de nacht de ruimte nodig. Een paard elke nacht opsluiten betekent dat hij of zij zo’n 16 uur (van 17.00 uur tot een uur of 9.00) weinig kan bewegen! Dan blijft er nog maar 8 uur over..
Geef je paard dus ’s nachts dezelfde mogelijkheden als overdag en hij/zij zal je dankbaar zijn en veel gezonder en gelukkiger worden.
Welkom bij de eerste nieuwsbrief van Paarden Buiten Houden! Paarden zijn altijd mijn hobby geweest. Dat begon al heel vroeg met speelgoedpaarden en later (toen ik een eigen krantenwijkje had) kwam daar dan eindelijk paardrijles op de manege bij. Ik tekende maneges en droomhuizen en mijn stallen waren keurig 3 bij 3 meter. Verder was er een bak en een ruimte voor de zadels en hoofstellen. Hoe anders zouden mijn paaardenverblijven op papier er nu uitzien! Mijn eigen pony’s en paarden lopen buiten, zomer en winter, dag en nacht. Ja, want ondertussen weet ik ook dat paarden helemaal niet slapen ’s nachts. Het proces en de weg die ik in paardenland heb bewandeld zorgden ervoor dat ik deze nieuwsbrief en de website www.paardenbuitenhouden.nl ben begonnen. Ik lees graag over jullie ideeën en tips op dit gebied, zodat we samen de paardenwereld een stukje mooier kunnen maken! Loop je tegen een van deze problemen aan:
‘Mijn paard doet zo druk als ik hem uit zijn stal haal om te gaan rijden.’
‘Mijn paard schrikt steeds van spoken die er niet zijn.’
‘Mijn paard heeft steeds koliek.’
‘Mijn paard gaat veel te hard met rijden!’
‘Mijn paard heeft een maagzweer.’
‘De hoeven van mijn paard zijn in slechte conditie.‘
‘Mijn paard heeft een ander stress-gerelateerd probleem.’
‘Mijn paard maakt een bende van zijn stal!’
Lees dan verder!
‘Paarden buiten houden’? Kun je ze dan ook binnen houden? Ja, helaas zijn er ook nu in 2020 nog heel wat paarden die amper buiten komen. Ze staan bijna 24 uur in een stal en komen er hooguit een uurtje uit. Dan mogen ze even rijden of rennen in de paddock. Hoewel die paddocks vaak niet veel groter zijn dan hun stal. Als ze mazzel hebben mogen ze ook nog even in de stapmolen of op de wei. Deze manier van paarden houden gaat compleet in tegen de natuur van een paard. Ik voelde dit altijd al zo, maar de omstandigheden waren anders toen ik net een paard had. Dat is alweer 20 jaar geleden. Ik bleef zoeken naar een speld in een hooiberg; bleef mijn paard toch weer verhuizen naar een plek waar hij meer buiten kon zijn.. meer páárd kon zijn. Toen ik hem net had stond hij dag en nacht op stal. Als hij mazzel had was ik er die dag. Dan mocht hij even rennen in een kleine paddock, maar wel onder toezicht! Daarna weer gauw op stal. Er was geen plek om je paard langer buiten te laten lopen. ‘Buiten’ bestond namelijk uit kleigrond en dat geeft heel veel blubber in de winter (en in de herfst en lente en als je pech hebt ook in de zomer… maar daar zijn gelukkig oplossingen voor, weet ik nu). Na even zoeken vond ik iets waar hij overdag buiten mocht in de paddock of wei. Toen liep ik gelukkig tegen een plekje aan waar mijn paard 24 uur per dag buiten mocht lopen. Zomer en winter. Wat ik ervoor terug kreeg was een rustiger, vrolijker en betrouwbaarder paard. Deze lange reis wil ik anderen graag besparen. Het was interessant, maar ook vermoeiend en soms lastig. Ik heb er vooral heel veel van geleerd. Nu ik dan eindelijk mijn eigen plekje heb voor mijn paarden (3 pony’s inmiddels), heb ik al mijn kennis en ervaringen opgeschreven. Voor mensen die ook open staan voor een andere manier van paarden houden. Een manier die beter aansluit bij de natuur van het paard. Een manier waar ze veel gelukkiger en gezonder van zullen worden.
Als je op zoek gaat naar een hooinet of slowfeeder kun je wel eens de weg kwijt raken in de hoeveelheid soorten en maten. Daarom hieronder enkele beschrijvingen en links, zodat je rustig een keuze kunt maken. De tekst erbij gaat uit van onze eigen ervaringen. De netten kun je bij diverse paarden- of dierenwinkels kopen. Aanhangwagennetten halen we ook wel bij de Action of de Aldi. De links in onderstaande tekst gaan naar Bol.com of naar de diverse aanbieders daar.
Welke maat? Dat hangt ervan af hoeveel paarden je hebt en hoeveel voerpunten. In ieder geval zijn de kleine netten met grote mazen (4,5 of 5cm) minder geschikt, omdat ze zo leeg zijn en je dus veel werk geven. Liever vullen wij in één keer een flink hooinet. Het allerfijnst is de mogelijkheid om voor de hele dag te vullen. We gaan dan uit van het verspreid ophangen. Op dit moment gebruiken we onder andere aanhangwagennetten op een houten frame. Dit zijn twee palen in de grond op de juiste breedte (hangt van je net af), balk erop geschroefd. Het hangt aan de zijkant vast met elastiek (binnenbanden van een fiets) en aan de bovenkant met isolatoren, zodat je het makkelijk open en dicht kunt doen. De netten die wij gebruiken zijn ongeveer 150 tot 2 meter breed en 2 meter lang. Als je het net dan dubbelvouwt is het uiteindelijk 150 meter breed en 1 meter lang (diep). Hier lees je op deze website hoe je dat maakt: Hooinet ophangen.
Net in kuubkist Een andere optie die we gebruiken is een net van 400 x 200 (of 200×100 dubbelgevouwen) cm die we onderin een kuubkist vastmaakten. Bovenin rijg je een spanband, zodat je het net makkelijk kunt openen en sluiten. Het lange eind band dat je dan over hebt rijg je rond de bak. Wij hebben een kist met gaten, dus dan kun je het rondom vastrijgen of meerdere malen om een hoek. Zolang de band maar niet los rond sliert en om paardenbenen vast kan komen te zitten. Knoop het uiteindje dus vast.
Hier een voorbeeld van een flink net dat je aan de muur of op een (op maat gemaakt) houten frame kunt bevestigen: Hooinet.
Hooinetten kun je ook met de hoeken aan ringen/haken/isolatoren aan de muur bevestigen als deze stevig genoeg is. Dan kun je zelf de maat bepalen van de netten.
Hier een voorbeeld van een kleiner net: Kleiner net. En een voorbeeld van een groter net: Groot net.
Maaswijdte Voor paarden die snel dik worden en snel eten zijn fijnere mazen handig. Het is wel slim om niet in één keer naar 2×2 cm te gaan, want dat kan het paard enorm frustreren. Zijn de paarden gewend, dan is deze wijdte prima. 3×3 is een gangbare maat die goed is voor gemiddelde paarden. Grotere mazen kun je gebruiken bij paarden die onbeperkt mogen eten en er niet zo’n erge knoeiboel van maken.
Voorbeeld 2×2 cm: Nog niet gevonden bij Bol.com Voorbeeld 3×3 cm: Net Voorbeeld 4,5×4,5 cm: Net Voorbeeld 5×5 cm: Net
Dit net is 5 meter in het rond en 2 meter hoog. Het is zeer fijnmazig, namelijk 2×2 cm. Onze Blue bij een met isolatoren en fietsbinnenbanden opgehangen aanhangwagennet. Los hooi en wilgentakken in een boerenkoolbak.Aanhangwagennet met grote maaswijdte (en oud; dus met gaten) zorgt voor wat gemorst hooi op de grond.
Meer lezen over hoe je paarden buiten kunt houden? Download hieronder gratis het eerste deel van Paarden buiten houden:
Wouter Slob heeft een voor zijn tijd afwijkend boek geschreven. De gangbare paardenboekenschrijvers gaan uit van het principe ‘stalpaard’ in de tijd dat hij dit boek schreef. Paarden buiten houden was nog niet zo normaal als nu. Paddock Paradise bestond nog niet. Alleen shetlanders werden zomer en winter buiten gehouden en een kleine clubje mensen die IJslandse paarden hield. IJslanders en Shetlanders zijn robuuste pony’s die hier tegen zouden moeten kunnen, andere paardenrassen niet, was de algemene opvatting.
Zo rond 2000 of iets later begon er heel voorzichtig een andere stroming te komen. Meer mensen zochten naar een plek om hun paard meer paardwaardig te kunnen stallen. Meer buiten lopen of zelfs dag en nacht, zomer en winter. Nu in 2020 zijn er heel wat pensionstallen te vinden die de meest prachtige concepten aanbieden. Google maar eens op Equihabitat, Paddock Paradise, etc.
Wat zei meneer Slob hier over in 1990? Hij refereert naar een maandblad Freizeit im Sattel van Ursula Bruns (geen jaartal of uitgever genoemd). Zij legt uit wat een ‘robuust paard’ is en wat deze nodig zou hebben. Ze geeft aan dat paarden juist wind en weer nodig hebben om zo gezond mogelijk te kunnen leven. Dit omdat het van oorsprong een steppedier is. Het heeft zich aangepast aan strenge koude en grote hitte met alle gradaties daartussen. Van alle huisdieren kan het paard het best tegen grote temperatuurwisselingen!
‘Een stal doet denken aan dierenmishandeling’
Stelt Bruns in haar blad. Dit omdat het paard gemaakt is om snel grote snelheden te ontwikkelen en dit over lange afstand vol kan houden. Een paard voedt zich door langzaam te grazen. Door hierbij steeds te blijven stappen drukken de ingewanden steeds samen en zetten weer uit, zodat het voedsel verteerd wordt.
‘Een stal is een kwestie van status en niet van doelmatigheid’
Een stal zou indruk moeten maken op anderen, laten zien hoeveel geld je bezit, een statussymbool. Schoongeveegde pleintjes en koperen knoppen op het hekwerk van de stal. Allemaal zaken waar het paard niks aan heeft. Het paard komt op de tweede plaats.
Ongezond Een paard zou in de natuur nooit zo dicht bij zijn mest verblijven. Dit is de oorzaak van vele gezondheidsproblemen, zoals luchtweg- of hoefaandoeningen. Het hele gestel van het paard is erop ontwikkelt om de hele dag door te bewegen en dat kan niet in een stal.
Psychische uitwerking Een paard in een afgesloten box voelt zich niet lekker bij zo weinig beweging. Hij.voelt zich ziek en wordt geestelijk ziek en vaak onbetrouwbaar.
Hoe dan? En dan nog een paar praktische tips van Wouter Slob in dit hoofdstuk:
Een paard zomaar buiten laten is niet ‘robuust houden’. Het is net zo goed dierenmishandeling om een paard in een weiland zonder beschutting te zetten en alleen dagelijks een pluk hooi in de modder te gooien. Wat heb je minimaal nodig? * Een (overdekte) schuilgelegenheid met de opening niet in de gangbare windrichting. * Een droge uitloop waar je de mest dagelijks weg haalt. * Vers water te allen tijde ter beschikking. * In de winter het paard niet zeiknat in het zweet rijden en terug op de wei gooien. Eerst een beetje af laten koelen, evetueel laten rollen en dan pas terug zetten. * De staart niet netjes knippen aan de bovenkant; deze is nodig om de gevoelige achterste lichaamsdelen te beschermen.
Verder lezen? Dit was het hoofdstuk ‘Robuuste paarden’. Wouter Slob behandeld in zijn boek ‘Verstandig omgaan met paarden en pony’s’ verder nog de volgende hoofdstukken:
1 De stal 2 Robuuste paarden 3 Open stallen en schuilplaatsen 4 Gezondheid en ziekte 5 Lichaamstemperatuur, koorts en andere zaken 6 Composteren van mest 7 Gezondheidszorg het hele jaar door 8 Kreupelheid 9 Over haren en verhalen 10 De voeding 11 De weide 12 Giftige planten 13 Over poetsen en wassen 14 Het opnemen van een been 15 Bandageren 16 Toiletteren 17 De hoef, zijn verzorging en beslag
In een volgende blog zullen we hier zeker meer van behandelen, want meneer Slob liep zijn tijd wat paarden buiten houden ver vooruit.
Meer lezen over hoe je paarden buiten kunt houden? Download hieronder gratis het eerste deel van Paarden buiten houden:
Ruwvoer De brandstof van je paard. Om de kachel brandende te houden heeft een paard goed en voldoende ruwvoer nodig. Zeker met dit natte en ineens koude weer. Het is soms een beetje een gedoe om het te regelen. Maar wat voelt het goed als je weer een flinke stapel binnen hebt gesjouwd. Het is vaak een gezellig, landelijk samenzijn van vrienden of buren hier! Goed hooi zorgt voor een gezond paard. Mijn ervaring is dat je daar niet op moet bezuinigen. Echt, op de lange termijn spaar je dierenartskosten uit!
Hooi De droogste versie van ruwvoer is hooi. Daarna volgt voordroog (bijna droog hooi, ingepakt) en daarna kuil(gras). Dat laatste wordt meestal aan koeien gevoerd. Hooi kan bestaan uit heel veel verschillende soorten groen. Goed paardenhooi bestaat niet uit hooi dat afkomstig is van een mest kunstmest of drijfmest bemest koeienweiland dat ook nog eens bestond uit alleen klaver en Engels Raaigras. Wil je het echt bemesten dan met organische mest.
Goed paardenhooi bestaat uit allerlei soorten groen (grassen en kruiden). Het liefst wil je het eiwitarm en cellulose rijk. Dit bereik je door het gras eerst uit te laten groeien en in het zaad te laten schieten, voordat je het maait. Natuurlijk is het land niet bespoten met chemicaliën. Het is niet ingepakt. Dus het is echt hooi en geen voordroog of kuil. Zodra je hooi in gaat pakken worden er allerlei processen in gang gezet. Het kan gaan fermenteren en broeien. Dat vindt een paardenbuik niet zo fijn. Er ontstaat kans op koliek.
Mijn ervaring met gras en hooi van een met kunstmest en drijfmest bemest land is niet zo’n goede. Mijn haflinger kreeg enorme jeuk. Hij kon door al dat wiebelen, schudden en jeuken niet meer normaal voor de wagen lopen. Op het moment dat ik op ander gras en hooi over ging was de jeuk met twee weken weg.
Meer lezen? www.goedpaardenhooi.nl Google op ‘paardenhooi’
Meer lezen over hoe je paarden buiten kunt houden? Download hieronder gratis het eerste deel van Paarden buiten houden:
Mest dus, paardenmest, uitmesten en de opslag en verwerking ervan. Wat heb je überhaupt nodig om uit te kunnen mesten?
Basisuitrusting: Kruiwagen Mestboy Mesthoop of – container Paardenmest.. poep dus.
Nu wat genuanceerder.. De kruiwagen wordt elke dag gebruikt, dus die is alleen voor de mest. Voor het hooi en de tuin koop je natuurlijk zo’n leuke roze of groene.
Fancy plastic kruiwagen te koop in elke bouwmarkt, Welkoop en Boerenbond en andere dier- en tuinbenodigingswinkel.
Een ijzeren kruiwagen heeft als nadeel dat hij snel roest in de regen. Onze kruiwagen staat nu echter zo’n twee jaar buiten en doet het nog prima. Voor het behoud van je materiaal is het aan te raden om het binnen te zetten.
Sterke plastic kruiwagen met 2 wielen voor.
Voor het zwaardere werk zou ik een kruiwagen aanschaffen met twee wielen voor. Die is stabieler. Een paarden-bemoei kan deze minder goed omduwen! Want dat is waar paarden goed in zijn: lekker tegen je kruiwagen aan schurken en hem dan (zich nergens van bewust) vrolijk omduwen. ‘Huh? Wat gebeurt er nu? Ik deed niks, hoor?’ (onschuldige-ogen-smiley).
Mestvork De mest laat zich op het zand het makkelijkst verwijderen met een paardenmestvork. Daar zijn echter best verschillende soorten in de vinden. Die op de foto hieronder is van hout met metaal en daardoor best zwaar! Voor een paar drolletjes uit het zand zeven vind ik hem minder geschikt. Ik moest hem echter uitproberen, want de plastieken versie hiervan was gebroken (verkeerd gebruik..). De ijzeren is wel handig om grote stukken hooi/stro/mest te verplaatsen. Die van plastic is handig om de mestballen uit het zand te zeven.
In de stal op de betonnen ondergrond gebruik ik de schep van de mestboy samen met een kinderharkje van de Lidl. Die schuift lekker makkelijk de mest op de schep. Verder is een sneeuwschep erg handig. Die pak ik erbij als de paardjes gezellig rondjes hebben lopen dansen in de stal als het buiten heeft geregend.
Mesthoop of -container Wij hebben een mestcontainer gehuurd. Deze wordt op afroep geleegd door een vrachtwagen met happer. De container heeft een klep met gasveer en een inloopklepje.
Onze container kan 6 kuub mest hebben. Ze zijn in allerlei maten en soorten te krijgen. Met klep, zonder, met zeil, et cetera. Deze met klep is redelijk waterdicht. De klep gaat makkelijk open door de gasveer. We hebben nu wel een rubber mat voor de klep liggen, zodat de kruiwagen er makkelijker op kan rijden. Anders was de klep te hoog en moest ik deze er achteruit op rijden.
De mest wordt door het materiaal van de container en de zon die erop schijnt warm. Dat leken mij de ideale omstandigheden om hot-composting uit te proberen.
Meer lezen over hoe je paarden buiten kunt houden? Download hieronder gratis het eerste deel van Paarden buiten houden:
Deze versie is makkelijk te maken, stevig en makkelijk te vullen. Dat laatste is heel fijn als je in de winter met bevroren vingers je hooinetten wilt vullen. Het enige wat je nodig hebt zijn: 3 palen of balken, een aanhangwagennet, isolatoren, schroeven en 2 binnenbanden van een fiets. Lees hier hoe je dit handige net maakt:
Zelf een hooinet ophangen Van een aanhangwagennet, isolatoren en wat palen bouw je snel een prachtig hooinet!
Benodigdheden: – Aanhangwagennet – Balken/palen – Isolatoren – Binnenbanden of andere stevige elastieken
Hoe doe je dat? Plaats twee palen in de grond op de afstand van de balk of paal die er bovenop komt te liggen. De bovenste paal zet je vast met een ijzeren band die je er overheen vastmaakt aan de palen eronder. Ik heb zelf van die ijzeren hoeken gebruikt die je aan beide palen vastzet met meerdere schroeven. Als het maar goed stevig is! De paarden zullen er flink en vaak aan trekken. Als de 3 palen en/of balken goed vastzitten, dan draai je aan de bovenkant op ongeveer 15 tot 20 centimeter isolatoren rechtop in de bovenste balk. Draai ze zo dat de openingen naar de voorkant wijzen. Hierop hangt het net straks vast. Het net vouw je dubbel en hang je met de open kant over de isolatoren. De onderkant is nu dicht (gevouwen). De zijkanten maak je met de binnenbanden vast aan de zijpalen. Knip de banden op één punt door zodat je een lange band overhoudt. Draai deze om de paal terwijl je ondertussen steeds een stukje net meeneemt. Knoop de band onder en boven goed vast aan de paal. Nu zit het net aan de zijkanten dicht aan de palen met band, bovenop aan de isolatoren en aan de onderkant is het dicht door het vouwen.
En nu verder: Als je er hooi in wilt doen hoef je alleen de voorste flap van de isolatoren te tillen, het hooi erin te doen en de flap weer over de isolatoren te vouwen. Het hangt er heel sterk vanaf welke soort net je gebruikt. Hier gebruiken we die van de Action, die gaan enkele maanden mee. Ik hoorde dat die van de Aldi erg sterk zijn. Die wil ik graag hierna uit gaan proberen, dan laat ik weten hoe ze bevallen!
Een ander soort slowfeeder:
Meer informatie over hooinetten en links om ze te bestellen: Hooinetten.
Meer lezen over hoe je paarden buiten kunt houden? Download hieronder gratis het eerste deel van Paarden buiten houden:
Takkenwal Een takkenwal om je paardenwei staat landelijk. Het is meteen een plek waar je je snoeiafval kwijt kunt. Het is zeker een heel duurzaam idee! Hoe je deze kunt maken, lees je hier:
Struiken en bomen Struiken en bomen zijn een goede schuilplaats voor allerlei kleine dieren. Denk aan vogels, vlinders en andere insecten, kleine knaagdieren, enzovoorts. Vroeger lagen er om de akkers en landen vele heggen en wallen. Dat is helaas flink veranderd. Voor ons een kans om wat terug te doen voor de natuur. Om een groot deel van je land of paddock kun je verschillende planten neerzetten. Je kunt ze zo plaatsen dat de paarden ervan kunnen snoepen als ze wat groter worden. Een aantal planten en bomen hebben voor paarden heerlijke bladeren en takken. Het fruit moet met mate gesnoept worden in verband met de suikers erin. Sommige struiken hebben nog een functie, zoals de vlier; deze houdt vliegen op afstand. Dubbel fijn voor paarden om in de buurt te hebben dus!
Struiken die je kunt gebruiken rond een paardenweiof -paddock – Haagbeuk – Meidoorn – Hazelaar – Bamboe – Rozenbottel – Frambozen – Bramen – Wilg (knotwilg, schietwilg) – Vlier
Bomen die geschikt zijn bij een paardenwei of -paddock – Knotwilg – Zwarte of witte Els – Moerbij – Tamme kastanje – Mispel
Giftige bomen die je echt NIET bij de paardenwei moet planten – Taxus (zeer giftig) – Buxus (zeer giftig) – Esdoorn (zeer giftig) – Beuk (giftig) – Eik (giftig) – Gouden regen (giftig) – Pseudo-Acacia (valse Acacia/Robinea, giftig) – Zwarte walnoot (giftig) – Rhodondendron (giftig) – Paardenkastanje (matig giftig) – Fruitbomen (matig giftig)
Esdoorn Wij hebben kortgeleden een boom weg laten halen die pal naast de weide stond. Van deze boom is ondertussen bekend dat de bladeren, zaden en zaailingen giftige stoffen kunnen bevatten voor paarden. Dit was een Esdoorn. Er zijn verschillende soorten Esdoorns en ze zijn niet allemaal giftig. Deze was dat hoogstwaarschijnlijk wel; want het was de verkeerde soort, namelijk de Gewone Esdoor (Acer pseudoplatanus L.)
Op www.paardenarts valt het volgende te lezen over Atypische myopathie (AM) die de stof die op deze Esdoorns aangetroffen kan worden kan veroorzaken:
Atypische myopathie (AM), ook wel weidemyopathie, een levensbedreigende spierziekte bij paarden, is relatief kort geleden ontdekt en daarom is er ook nog vrij weinig over bekend. Inmiddels is wel met zekerheid vastgesteld dat er een direct verband is tussen AM en hypoglycine A. Dit is een stof die kan worden aangetroffen in esdoornbladeren en -zaden (gevaar in de herfst: afvallend blad en zaad), als ook in esdoornzaailingen(gevaar in het voorjaar: kiemen, kiemplantjes, spruiten).
Bronnen: www.paardenarts.nl www.paardenplant.nl
Meer lezen over hoe je paarden buiten kunt houden? Download hieronder gratis het eerste deel van Paarden buiten houden:
Een takkenwal is een goed idee voor mens en dier! Het heet ook wel houtril. Het is een plek waar je je snoeiafval kwijt kunt en een schuilplaats voor kleine dieren. Het is ook een schutting. Pony’s kunnen er uit de wind staan als je het een beetje handig plaatst.
Tips uit onze praktijk: – Tik een paar paaltjes in de grond op zo’n 30 tot 50 centimeter uit elkaar. Dat hangt er vanaf hoe breed je de wal wilt maken. De hoogte hangt natuurlijk af van de hoeveelheid takken die je hebt en hoe hoog je zelf wilt gaan. De palen moeten ongeveer één derde de grond ingeslagen worden.
– Leg de dikke kant van de takken in de richting van waar de meeste wind vandaan komt.
– Zorg dat er geen giftige takken gebruikt worden waar paarden bij kunnen.
– De takkenwal zal uiteindelijk gaan verteren van onderaf, daarom moet je hem af en toe aanvullen.
Via Google vind je een aantal voorbeelden en filmpjes om meteen aan de slag te gaan. Veel plezier met het bouwen van de takkenwal!
